Add parallel Print Page Options

ˈNéˉ éeˋ dseaˋ røøbˋ có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ dseaˋ rúiñˈˋ

Jo̱guɨ fɨ́ɨˉguɨ́ɨ ˈnʉ́ˈˋ, dseaˋ rúˈˋnaaˈ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ, co̱ˈ ˈnʉ́ˈˋ lɨ́ɨngˊnaˈ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ dseaˋ i̱ laniingˉ ˈgøngˈˊ do, jo̱baˈ ˈnéˉ e eeˉnaˈ røøbˋ có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ dseaˋ jmɨgüíˋ. 2-3 Co̱faˈ lɨ˜ lɨ́ɨˊ lala: e co̱o̱ˋ lɨ˜ sɨseángˈˊnaˈ fɨ́ɨngˊnaˈ co̱lɨɨng˜, jo̱ lajeeˇ e sɨseángˈˊnaˈ do niguiéeˊ jaangˋ dseaˋ i̱ seaˋ cuuˉ i̱ quiˈˊ ˈmɨˈˊ e jloˈˆ jo̱guɨ quie̱rˊ ñíˆ iʉ˜ niguooˋ e ˈmoˈˆ eáangˊ, jo̱ jo̱baˈ eáamˊ guiʉ́ˉ niˈíingˈ˜naˈre, jo̱guɨ jaangˋ ˈnʉ́ˈˋ nifɨ́ˈˆnaˈre lala: “Níˋ e fɨˊ lɨ˜ jloˈˆguɨ la.” Dsʉˈ lajeeˇ jo̱b cajo̱ niguiéeˊ jaangˋ dseaˋ tiñíingˉ e fɨˊ lɨ˜ sɨseángˈˊnaˈ do i̱ quiˈˊ ˈmɨˈˊ e sɨto̱ˈˊ, jo̱ jaangˋ ˈnʉ́ˈˋ nifɨ́ˈˆnaˈre lala: “Do güɨnooˋtea ˈnʉˋ lɨ́ˈˆ doguɨjiʉ”, o̱si “Güɨguieengˉtea uøˈˊ lɨ́ˈˉ ni˜ uǿˉ lɨ́ˈˆ do.” Jo̱ song lajo̱bɨ fóˈˋnaˈ, jo̱baˈ gabˋ lɨ́ɨˊ quíiˉnaˈ, co̱ˈ nɨjmooˋnaˈ e nɨguíimˈ˜baˈre jóng uíiˈ˜ e nɨˈɨˊ óoˊnaˈ e dseaˋ seaˋ cuuˉbingˈ i̱ niingˉguɨ, dsʉˈ o̱ˈ lajo̱.

Jo̱ nʉ́ʉˉnaˈ jaléˈˋ e nifɨ́ɨˆguɨ́ɨ ˈnʉ́ˈˋ la, dseaˋ rúˈˋnaaˈ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ: ˈNéˉ nicá̱ˉ ˈnʉ́ˈˋ cuente e Fidiéeˇbingˈ nɨcaguíngˈˋ jaléngˈˋ dseaˋ tiñíingˉ fɨˊ quiniˇ jaléngˈˋ dseaˋ jmɨgüíˋ e laco̱ˈ niˈuíiñˈˉ do dseaˋ i̱ lajangˈˉ teáangˉ teáˋ fɨˊ guiʉ́ˉ có̱o̱ˈ˜ Dseaˋ Jmáangˉ laco̱ˈ sɨˈíˆ, jo̱guɨ lajo̱baˈ e niˈíngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ e Fidiéeˇ quie̱ˊ nifɨˊ quiáˈrˉ lɨ́ˈˆ laco̱ˈ jí̱i̱ˈ˜ e nɨcajíngˈˉ dseaˋ do lamɨ˜ jéengˊguɨ e nicuǿˈrˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ ˈneáangˋ írˋ. Jo̱ dsʉˈ ˈnʉ́ˈˋ lɨ́ˈˉ lɨˊ jmɨˈuǿngˆnaˈ jaléngˈˋ dseaˋ tiñíingˉ, co̱ˈ jaˋ jmɨˈgooˋnaˈre. Jo̱ ¿jaˋ ca̱ˋnaˈ cuente e jaléngˈˋ dseaˋ seaˋ cuuˉbingˈ i̱ jmángˈˋ ˈnʉ́ˈˋ gaˋ, jo̱guɨ íˋbingˈ cajo̱ i̱ dsijeáangˉ ˈnʉ́ˈˋ laguidseaangˆ fɨˊ quiniˇ dseata˜? Jo̱ té̱e̱ˊ óoˊnaˈ cajo̱ e i̱ dseaˋ seaˋ cuuˉbingˈ i̱ féˈˋ júuˆ ˈlɨˈˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈrˉ.

Jo̱ e guiʉ́ˉbaˈ jmooˋ ˈnʉ́ˈˋ song dseángˈˉ e lajangˈˉ nʉ́ʉˈ˜naˈ lají̱i̱ˈ˜ júuˆ e laniingˉ eáangˊ lɨ́ˈˆ laco̱ˈguɨ la féˈˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ lɨ˜ féˈˋ lala: “Jmiˈneáangˋ jaléngˈˋ dseaˋ rúnˈˋ lɨ́ˈˆ laco̱ˈguɨ jmiˈneáanˈˋ uøˈˊ.” Dsʉˈ fɨng song jaˋ røøˋ jmooˋnaˈ có̱o̱ˈ˜ lajaangˋ lajaangˋ dseaˋ rúngˈˋnaˈ, jo̱baˈ nɨlɨ́ɨˊ e nɨbeáangˈ˜naˈ dseeˉ yaam˜baˈ jóng, jo̱guɨ nɨˈooˉbaˈ dseeˉ, co̱ˈ jaˋ cajmitíˆnaˈ júuˆ quiʉˈˊ ta˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ. 10 Jo̱ faˈ nʉ́ʉˈ˜ jaangˋ dseaˋ jaléˈˋ e júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ do dsʉˈ jaˋ jmitir˜ faˈ co̱o̱bˋ e júuˆ do, jo̱baˈ dseángˈˉ óoˋbre dseeˉ jóng, co̱ˈ jaˋ jmitir˜ dseángˈˉ lajaléˈˋ e júuˆ quiáˈˉ dseaˋ do. 11 Co̱ˈ ˈñiabˈˊ Fidiéeˇ dseaˋ cajíñˈˉ lala cajo̱: “Jaˋ ˈleeˈ˜ e güɨ́nˈˋ có̱o̱ˈ˜ dseañʉˈˋ o̱si dseamɨ́ˋ i̱ o̱ˈ quíiˈˉ.” Jo̱guɨ cajímˈˉbɨguɨr cajo̱: “Jaˋ jnganˈˆ dseaˋ rúnˈˋ.” Jo̱baˈ jiaˋ fɨng jaˋ mɨˊ cajméeˋ dseaˋ e güɨɨiñˋ có̱o̱ˈ˜ dseaˋ i̱ o̱ˈ quiáˈrˉ, jo̱ dsʉˈ song nɨcajngamˈˊbre dseaˋ rúiñˈˋ, jo̱baˈ nɨcabeámˈˋ dseeˉ ˈñiaˈrˊ jóng, co̱ˈ jaˋ mɨˊ calɨnʉ́ʉˈr˜ dseángˈˉ lajaléˈˋ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ. 12 Jo̱ lɨ́ˈˆ doñiˊ eeˋ e nifoˈˆnaˈ o̱si lɨ́ˈˆ doñiˊ eeˋ e nijméeˆnaˈ, ˈnéˉ niˈeeˉnaˈ røøˋ laco̱ˈ catɨ́ɨngˉ e jmóoˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ, co̱ˈ Fidiéeˇbingˈ i̱ niquidsiˊ íˈˋ quíiˉnaˈ có̱o̱ˈ˜ e júuˆ e nileángˋnaaˈ jee˜ jaléˈˋ dseeˉ quíˉiiˈ do. 13 Jo̱ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jaˋ mɨˊ fɨ́ɨˉ calɨ́ngˉ jaléngˈˋ dseaˋ rúngˈˋ, jo̱baˈ lajo̱b nijméˉ Fidiéeˇ có̱o̱ˈ˜ írˋ cajo̱ mɨ˜ tɨˊ lɨ˜ nitɨ́ˉ íˈˋ quiáˈrˉ; jo̱ dsʉˈ jaléngˈˋguɨ dseaˋ i̱ nɨcalɨ́ˉ fɨ́ɨˉ lɨ́ɨngˉ jaléngˈˋ dseaˋ rúngˈˋ, guiʉ́bˉ nidsijéeˊ quiáˈrˉ mɨ˜ nitɨ́ˉ oor˜ e niquidsiˊ Fidiéeˇ íˈˋ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ jmɨgüíˋ.

ˈNéˉ e jmitib˜ dseaˋ o̱ˈ lɨco̱ˈ féˈrˋ

14 Jo̱ lajo̱baˈ fɨ́ɨˉguɨ́ɨ ˈnʉ́ˈˋ, dseaˋ rúˈˋnaaˈ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ, dseángˈˉ jaˋ eeˋ ta˜ íingˆ quíiˉnaˈ e fóˈˋnaˈ e jáˈˉ lɨ́ɨngˋnaˈ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ song jaˋguɨ jmitíˆnaˈ lají̱i̱ˈ˜ júuˆ quiáˈˉ dseaˋ do. Co̱ˈ i̱ dseaˋ i̱ féˈˋ e jáˈˉ lɨ́ɨiñˋ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ jo̱ dsʉˈ jaˋ nʉ́ʉˈr˜ e faˈ jmitir˜ e júuˆ jo̱, jo̱baˈ dseángˈˉ jaˋ nileámˋbre jee˜ jaléˈˋ dseeˉ quiáˈrˉ. 15-16 Faˈ majméeˈˇduuˈ cuente e jaangˋ dseamɨ́ˋ o̱si jaangˋ dseañʉˈˋ i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ jaˋ seaˋ jaléˈˋ e ˈnéˉ, faˈ la sɨ̱ˈrˆ o̱si jaléˈˋ e dǿˈrˉ e lalíingˋ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜, jo̱guɨ jaangˋ lajeeˇ ˈnʉ́ˈˋ nifɨ́ˈˆnaˈre lala: “Guǿngˈˊ có̱o̱ˈ˜ e guiʉ́ˉ guiáˈˆ fɨˊ, jo̱ jaˋ güɨlíˋ güɨquɨ́ɨnˈˉ, jo̱guɨ quiéˈˋ la tíiˊ e jáˉ oˈˊ.” Jo̱ dsʉˈ fɨng song i̱ dseaˋ i̱ cajíngˈˉ do jaˋ eeˋ cuøˈrˊ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ i̱ dseaˋ íˋ lají̱i̱ˈ˜ e ˈnéˉ quiáˈrˉ e táaiñˋ fɨˊ jmɨgüíˋ la, jo̱baˈ dseángˈˉ jaˋ eeˋ ta˜ íingˆ e jo̱ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ quiáˈrˉ fɨng song lajo̱bɨ jmóorˋ. 17 Jo̱ lajo̱b lɨ́ɨˊ mɨ˜ jíngˈˉ dseaˋ e jáˈˉ lɨ́ɨiñˋ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ, dsʉˈ fɨng song jaˋguɨ nʉ́ʉˈ˜ dseaˋ dseángˈˉ lajaléˈˋ e júuˆ quiáˈˉ dseaˋ do, jo̱baˈ jaˋ eeˋ ta˜ íingˆ quiáˈrˉ e jíñˈˉ e jáˈˉ lɨ́ɨiñˋ e júuˆ jo̱. Co̱ˈ song jaˋ éerˋ laco̱ˈ sɨˈíˆ có̱o̱ˈ˜ e júuˆ e jáˈˉ lɨ́ɨiñˋ do, jo̱baˈ jaˋ eeˋ ta˜ íingˆ quiáˈrˉ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ.

18 Jo̱ jialfaˈ i̱ lɨɨng˜ dseaˋ niféˈrˋ: “ˈNʉˋ fóˈˋ e jáˈˉ lɨ́ɨnˈˋ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱guɨ jnea˜ fáˈˉa e nʉ́ʉˈ˜baa e júuˆ jo̱.” Jo̱baˈ fɨ́ɨˉɨ ˈnʉ́ˈˋ, éeˈ˜duˈ jnea˜ e jáˈˉ lɨ́ɨnˈˋ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ nañiˊ faˈ e jaˋ nʉ́ʉˈ˜ e júuˆ jo̱, jo̱guɨ jnea˜guɨ niˈéeˆduu ˈnʉˋ e dseángˈˉ e jábˈˉ lɨ́ɨnˋn júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ, co̱ˈ dseángˈˉ nʉ́ʉˈ˜baa e júuˆ jo̱.

19 Jo̱guɨ ˈnʉˋ nɨjáˈˉ nɨlɨ́ɨnˈˋ e seemˋ Fidiéeˇ, jo̱ guiʉ́bˉ jmóoˋ song lajo̱b ɨˊ oˈˊ, co̱ˈ e jáˈˉ e júuˆ jo̱. Dsʉˈ ˈnéˉ e tó̱o̱ˋ oˈˊ cajo̱ e la quie̱ˊ tɨˊ jaléngˈˋ i̱ ˈlɨmˈˆ jáˈˉ lɨ́ɨiñˋ e jo̱, jo̱baˈ dsíngˈˉ jléeiñˋ dsʉˈ uíiˈ˜ e ˈgǿiñˈˋ Fidiéeˇ. 20 Jo̱ jie˜ mɨˊ jmɨcaanˈˇ meléˉ, co̱ˈ jaˋ eeˋ ta˜ íingˆ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ quíiˈˉ e jáˈˉ lɨ́ɨnˈˋ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ song jaˋguɨ nʉ́ʉˈ˜ e júuˆ jo̱. 21 Co̱ˈ ˈnéˉ e tó̱o̱bˋ oˈˊ cajo̱ e caˈímˈˋ Fidiéeˇ i̱ ˈlɨɨ˜ yʉ́ʉˈ˜ quíˆiiˈ i̱ siiˋ Abraham do e lɨ́ɨiñˊ jaangˋ dseaˋ guiúmˉ fɨˊ quinirˇ, co̱ˈ cajméeˋbre nʉ́ʉˈr˜ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ mɨ˜ cacuøiñˈˊ i̱ jó̱o̱rˊ i̱ siiˋ Isáaˊ do e sɨˈíˆ nijngáiñˈˉ do fɨˊ quiniˇ dseaˋ do. 22 Jo̱baˈ nɨñíˆbɨ e i̱ ˈlɨɨ˜ yʉ́ʉˈ˜ Abraham do cajmilir˜ e jáˈˉ lɨ́ɨiñˋ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ uíiˈ˜ có̱o̱ˈ˜ jaléˈˋ e cajméerˋ do. Jo̱ laˈeáangˊ có̱o̱ˈ˜ e jo̱, jo̱baˈ cuøˊ li˜ e caˈiéˈˋ e dseángˈˉ e jábˈˉ lɨ́ɨiñˋ júuˆ quiáˈˉ dseaˋ do laco̱ˈ sɨˈíˆ. 23 Jo̱ lajo̱baˈ calɨti˜ jaléˈˋ e féˈˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ lɨ˜ féˈˋ lala: “I̱ ˈlɨɨ˜ yʉ́ʉˈ˜ Abraham do jábˈˉ calɨ́iñˉ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ, jo̱baˈ Fidiéeˇ caˈíñˈˋ dseaˋ do e lɨ́ɨiñˊ jaangˋ dseaˋ i̱ jaˋ carøøngˋ dseeˉ.” Jo̱baˈ calɨsíˋ i̱ ˈlɨɨ˜ yʉ́ʉˈ˜ Abraham do jaangˋ dseaˋ i̱ eáangˊ iing˜ rúngˈˋ có̱o̱ˈ˜ Fidiéeˇ.

24 Jo̱ nɨñíˆbɨ ˈnʉ́ˈˋ guiʉ́ˉ cajo̱ e ímˈˋ Fidiéeˇ dseaˋ e lɨiñˈˊ dseaˋ i̱ jaˋ røøngˋ dseeˉ jaléngˈˋ i̱ nʉ́ʉˈ˜ jaléˈˋ júuˆ quiáˈrˉ, jo̱ o̱ˈ i̱ dseaˋ i̱ jí̱i̱ˈ˜ lɨco̱ˈ féˈˋ e jáˈˉ lɨ́ɨiñˋ júuˆ quiáˈˉ dseaˋ do.

25 Jo̱ lajo̱b calɨ́ˉ cajo̱ có̱o̱ˈ˜ jaangˋ dseamɨ́ˋ i̱ siiˋ Rahab i̱ calɨséngˋ malɨɨ˜guɨ eáangˊ i̱ cajméeˋ ta˜ ˈnɨ́ɨngˋ ˈñiaˈˊ. Co̱ˈ ie˜ jo̱ Fidiéeˇ caˈímˈˋbreiñˈ do e lɨiñˈˊ jaangˋ dseaˋ i̱ jaˋ røøngˋ dseeˉ fɨˊ quinirˇ uíiˈ˜ e cajméerˋ e cacuørˊ lɨ˜ nijé̱ˉ dseaˋ Israel i̱ casíingˋ dseaˋ góoˋ Josué nʉ́ˈˉguɨ e ningɨ́ngˉ jaléngˈˋ dseaˋ Israel do fɨˊ lɨ˜ se̱ˈˊ Canaán. Jo̱ i̱ dseamɨ́ˋ la cajmɨcó̱o̱ˈ˜bre i̱ dseaˋ do e caguiéngˈˊneiñˈ fɨˊ lɨ˜ jiéˈˋ e laco̱ˈ caláiñˈˋ do có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ ˈníˈˋ níiˉ quiáˈrˉ. 26 Jo̱ lajo̱b lɨ́ɨˊ, faˈ mɨ˜ cangoˈˉ jmɨguíˋ quiáˈˉ jaangˋ dseaˋ jo̱ júumˉbre, jo̱baˈ joˋ eeˋ ta˜ íingˆ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ e ngúuˊ táaiñˋ do jóng. Jo̱ lajo̱b lɨ́ɨˊ cajo̱, jaˋ eeˋ ta˜ íingˆ mɨ˜ féˈˋ dseaˋ e jáˈˉ lɨ́ɨiñˋ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ song jaˋguɨ nʉ́ʉˈr˜ faˈ e nijmitir˜ e júuˆ quiáˈˉ dseaˋ do.

Favoritism Forbidden

My brothers and sisters, believers in our glorious(A) Lord Jesus Christ must not show favoritism.(B) Suppose a man comes into your meeting wearing a gold ring and fine clothes, and a poor man in filthy old clothes also comes in. If you show special attention to the man wearing fine clothes and say, “Here’s a good seat for you,” but say to the poor man, “You stand there” or “Sit on the floor by my feet,” have you not discriminated among yourselves and become judges(C) with evil thoughts?

Listen, my dear brothers and sisters:(D) Has not God chosen those who are poor in the eyes of the world(E) to be rich in faith(F) and to inherit the kingdom(G) he promised those who love him?(H) But you have dishonored the poor.(I) Is it not the rich who are exploiting you? Are they not the ones who are dragging you into court?(J) Are they not the ones who are blaspheming the noble name of him to whom you belong?

If you really keep the royal law found in Scripture, “Love your neighbor as yourself,”[a](K) you are doing right. But if you show favoritism,(L) you sin and are convicted by the law as lawbreakers.(M) 10 For whoever keeps the whole law and yet stumbles(N) at just one point is guilty of breaking all of it.(O) 11 For he who said, “You shall not commit adultery,”[b](P) also said, “You shall not murder.”[c](Q) If you do not commit adultery but do commit murder, you have become a lawbreaker.

12 Speak and act as those who are going to be judged(R) by the law that gives freedom,(S) 13 because judgment without mercy will be shown to anyone who has not been merciful.(T) Mercy triumphs over judgment.

Faith and Deeds

14 What good is it, my brothers and sisters, if someone claims to have faith but has no deeds?(U) Can such faith save them? 15 Suppose a brother or a sister is without clothes and daily food.(V) 16 If one of you says to them, “Go in peace; keep warm and well fed,” but does nothing about their physical needs, what good is it?(W) 17 In the same way, faith by itself, if it is not accompanied by action, is dead.(X)

18 But someone will say, “You have faith; I have deeds.”

Show me your faith without deeds,(Y) and I will show you my faith(Z) by my deeds.(AA) 19 You believe that there is one God.(AB) Good! Even the demons believe that(AC)—and shudder.

20 You foolish person, do you want evidence that faith without deeds is useless[d]?(AD) 21 Was not our father Abraham considered righteous for what he did when he offered his son Isaac on the altar?(AE) 22 You see that his faith and his actions were working together,(AF) and his faith was made complete by what he did.(AG) 23 And the scripture was fulfilled that says, “Abraham believed God, and it was credited to him as righteousness,”[e](AH) and he was called God’s friend.(AI) 24 You see that a person is considered righteous by what they do and not by faith alone.

25 In the same way, was not even Rahab the prostitute considered righteous for what she did when she gave lodging to the spies and sent them off in a different direction?(AJ) 26 As the body without the spirit is dead, so faith without deeds is dead.(AK)

Footnotes

  1. James 2:8 Lev. 19:18
  2. James 2:11 Exodus 20:14; Deut. 5:18
  3. James 2:11 Exodus 20:13; Deut. 5:17
  4. James 2:20 Some early manuscripts dead
  5. James 2:23 Gen. 15:6