Add parallel Print Page Options

Biết suy tư rất có ích

Uy tín hơn dầu thơm.
    Ngày chết hơn ngày sinh.
Thà đi đến đám ma hơn đến đám tiệc.
    Chúng ta ai cũng chết,
    cho nên khi còn sống phải nghĩ đến chuyện ấy.
Buồn bã hơn cười vui,
    vì có khi gương mặt buồn mà lòng lại khoan khoái.
Người khôn nghĩ đến cái chết,
    nhưng kẻ dại chỉ nghĩ đến cuộc vui chơi.
Thà bị người khôn chỉ trích
    hơn được kẻ dại ca tụng.
Tiếng cười của kẻ dại
    như tiếng nổ lẹt đẹt của gai cháy trong lò.
    Cả hai đều vô dụng.

Tiền tài khiến người khôn hóa dại.
    Của hối lộ làm hư hỏng lòng người.

Hoàn tất công việc tốt hơn khởi công.
    Thà hòa nhã và kiên nhẫn hơn tự phụ và nóng nảy.
Đừng vội nóng giận,
    vì tức giận là dại dột.
10 Chớ hỏi, “Tại sao thời trước tốt hơn thời bây giờ?”
    Vì hỏi như thế là chẳng khôn.
11 Sự khôn ngoan mà có tiền bạc đi kèm thì tốt.
    Người khôn [a] sẽ có nhiều của cải.
    Cả hai giúp những kẻ sống.
12 Sự khôn ngoan như tiền tài:
    cả hai đều có ích.
Nhưng sự khôn ngoan tốt hơn
    vì có thể cứu được mạng sống.
13 Hãy xem điều Thượng Đế làm:
    Việc gì Ngài đã bẻ cong, không ai chữa cho ngay lại được.
14 Hãy tận hưởng đời sống đang khi mọi việc tốt đẹp.
    Khi đời sống gặp khó khăn nên nhớ:
Thượng Đế tạo thời kỳ tốt và thời kỳ xấu,
    vì không ai biết ngày mai ra sao.

Khó có thể hoàn thiện

15 Trong chuỗi đời vô ích của ta, ta chứng kiến cả hai điều nầy:
    Ta thấy người tốt, dù tốt vẫn chết bất thần,
    còn kẻ ác, dù ác vẫn sống lâu.
16 Đừng làm ra vẻ công chính quá,
    cũng đừng tỏ ra khôn ngoan quá.
    Tại sao tự hại lấy mình?
17 Đừng quá độc ác, cũng đừng ngu dại.
    Tại sao muốn chết non làm gì?
18 Ngươi làm cái nầy nhưng đừng buông cái kia thì tốt [b];
    ai kính trọng Thượng Đế sẽ giữ được cả hai.
19 Sự khôn ngoan khiến người ta thêm mạnh
    hơn mười người lãnh đạo trong thành.
20 Thật ra trên đời không có một người nhân đức nào làm lành
    mà chẳng hề phạm tội.
21 Đừng nghe mọi điều người ta nói,
    nếu không ngươi sẽ nghe tôi tớ mình nguyền rủa mình.
22 Vì ngươi biết nhiều khi chính mình
    cũng đã nguyền rủa kẻ khác.
23 Ta dùng sự khôn ngoan để thử nghiệm mọi điều nầy.
Ta muốn được khôn ngoan
    nhưng quá khó khăn đối với ta.
24 Những gì đang xảy ra thật xa vời và sâu thẳm,
    Ai hiểu nổi?
25 Ta nghiên cứu và cố gắng kiếm sự khôn ngoan,
    để tìm ý nghĩa mọi việc,
thì ta thấy rằng gian ác là dại,
    và hành động ngu xuẩn là điên.
26 Ta thấy sự ngu xuẩn [c] còn đáng sợ hơn cái chết nữa,
    nó nguy hiểm như cái bẫy.
Tình yêu nó như màn lưới,
    tay nó ôm chặt như dây xích.
Ai sống đẹp lòng Thượng Đế sẽ thoát khỏi móng vuốt nó,
    nhưng kẻ có tội sẽ bị nó bắt lấy.
27 Thầy nói, “Ta học được điều nầy:
    Ta gom chung mọi điều lại để tìm ý nghĩa mọi việc.
28 Ta tìm tòi thì nhận thấy điều nầy:
    Trong một ngàn người thì ta tìm được một người đàn ông tốt,
    nhưng ta không tìm được một người đàn bà nào trong số ấy.
29 Nhưng ta học được một điều:
    Thượng Đế dựng nên con người toàn thiện,
    nhưng con người tìm mọi cách để làm ác.”

Footnotes

  1. Giảng Sư 7:11 Người khôn Nguyên văn, “Kẻ thấy mặt trời.” Nghĩa là những người thấy xa và hoạch định những gì phải làm.
  2. Giảng Sư 7:18 Ngươi làm … thì tốt Hãy “thử làm nhiều thứ.”
  3. Giảng Sư 7:26 sự ngu xuẩn Nguyên bản, “người đàn bà.”

Những Nhận Xét về Cuộc Ðời

Danh thơm tốt hơn dầu thơm,
Ngày chết tốt hơn ngày sinh.
Ði dự tang lễ tốt hơn đi ăn tiệc;
Vì tại đó mọi người sẽ được nhắc nhở ngày cuối của đời mình;
Vậy những ai đang sống khá để tâm suy nghĩ.
Buồn bã tốt hơn cười cợt,
Vì nỗi buồn lộ ra trên mặt có thể làm vơi bớt tâm sự trong lòng.
Lòng người khôn ở nhà tang chế,
Lòng kẻ dại khoái chỗ vui chơi.
Thà nghe lời quở trách của người khôn hơn nghe lời tâng bốc của kẻ dại;
Vì như tiếng nổ lách cách của cọng gai dưới nồi thể nào, tiếng cười của kẻ dại cũng thể ấy.
Ðiều đó cũng là vô nghĩa.
Bị áp bức quá đỗi người khôn cũng trở thành dại.
Của hối lộ làm hư hại lòng người.
Kết cục của sự việc tốt hơn lúc khởi đầu.
Tính nhẫn nại tốt hơn tính kiêu ngạo.
Chớ nhạy giận, vì cơn giận ở trong lòng kẻ dại.
10 Ðừng hỏi, “Tại sao thời trước lại tốt hơn thời nay?”
Vì hỏi như thế chứng tỏ bạn không được khôn ngoan.
11 Sự khôn ngoan có giá trị như gia tài để lại;
Nó thật ích lợi cho những ai thấy ánh mặt trời,
12 Vì sự khôn ngoan bảo vệ người ta như tiền bạc bảo vệ người có nó.
Tuy nhiên lợi thế của tri thức là thế nầy: sự khôn ngoan giữ mạng sống của người có nó.
13 Hãy gẫm xem công việc của Ðức Chúa Trời;
Ai có thể làm thẳng những gì Ngài đã làm cong?
14 Trong ngày thịnh vượng, hãy vui hưởng,
Trong ngày hoạn nạn, khá gẫm suy.
Ðức Chúa Trời đã cho ngày nầy lẫn ngày kia xảy ra để con người không thể biết điều gì sẽ xảy đến sau khi từ giã cõi đời.

Những Bí Ẩn về Cuộc Ðời

15 Trong cuộc sống vô nghĩa của tôi, tôi đã chứng kiến những điều khó hiểu:

Có người ngay lành sống ngay lành mà lại chết sớm, trong khi kẻ gian ác sống gian ác mà được sống lâu! 16 Ðừng sống ngay lành thái quá, và cũng đừng cư xử khôn ngoan thái quá. Tại sao bạn muốn làm khổ mình? 17 Chớ gian ác quá, và cũng đừng dại dột. Tại sao bạn muốn chết trước tuổi thọ của mình? 18 Tốt hơn cả là bạn hãy nắm chặt điều nầy, và cũng đừng buông ra điều kia, vì chỉ người nào kính sợ Ðức Chúa Trời mới làm được cả hai.

19 Sự khôn ngoan ban sức mạnh cho người khôn hơn mười người có quyền thế trong thành.

20 Dĩ nhiên không có người ngay lành nào trên đất luôn làm điều thiện mà không hề phạm tội.

21 Ðừng quan tâm đến những lời người ta nói, kẻo bạn phải nghe những lời đầy tớ của bạn nguyền rủa bạn chăng. 22 Lòng bạn cũng tự biết rằng đôi khi chính bạn đã nguyền rủa người khác.

23 Tôi đã vận dụng sự khôn ngoan để suy xét tất cả những điều ấy. Tôi tự nhủ, “Ta sẽ nhờ sự khôn ngoan hướng dẫn mình.” Nhưng sự khôn ngoan đã cách xa tôi quá. 24 Sự khôn ngoan ra thể nào, không ai biết được, vì nó quá cao xa và quá sâu thẳm, ai có thể tìm được nó? 25 Tôi hướng tâm trí của tôi vào việc thu thập kiến thức và nghiên cứu để có sự khôn ngoan, hầu có thể biết tại sao mọi sự đã xảy ra như vậy, kể cả muốn biết về sự gian ác của kẻ dại và sự điên rồ của kẻ ngu.

26 Bây giờ tôi khám phá ra rằng có một điều đắng cay hơn cả cái chết, đó là đàn bà. Trái tim nàng là các cạm bẫy, và vòng tay nàng là những xiềng xích vô hình. Chỉ những ai đẹp lòng Ðức Chúa Trời mới có thể thoát khỏi tay nàng, còn kẻ nào có tội đều bị nàng bắt lấy.

27 Giảng Sư nói: Này, tôi đã khám phá ra điều nầy, sau khi tôi đã nghiên cứu sự việc từ mọi góc cạnh. 28 Ðây là điều lòng tôi vẫn tìm mà chưa tìm ra được: Trong một ngàn đàn ông may đâu tôi có thể tìm được một người công chính, nhưng trong tất cả đàn bà tôi chưa tìm được người nào.

29 Này, tôi đã khám phá ra một điều độc đáo nầy nữa: Ðức Chúa Trời đã dựng nên con người để sống ngay lành chánh trực, nhưng con người cứ toan tính nọ kia, khiến lòng họ sinh ra những ý nghĩ gian tà bất chính.