Giảng Sư 7
Bản Dịch 2011
Những Nhận Xét về Cuộc Ðời
7 Danh thơm tốt hơn dầu thơm,
Ngày chết tốt hơn ngày sinh.
2 Ði dự tang lễ tốt hơn đi ăn tiệc;
Vì tại đó mọi người sẽ được nhắc nhở ngày cuối của đời mình;
Vậy những ai đang sống khá để tâm suy nghĩ.
3 Buồn bã tốt hơn cười cợt,
Vì nỗi buồn lộ ra trên mặt có thể làm vơi bớt tâm sự trong lòng.
4 Lòng người khôn ở nhà tang chế,
Lòng kẻ dại khoái chỗ vui chơi.
5 Thà nghe lời quở trách của người khôn hơn nghe lời tâng bốc của kẻ dại;
6 Vì như tiếng nổ lách cách của cọng gai dưới nồi thể nào, tiếng cười của kẻ dại cũng thể ấy.
Ðiều đó cũng là vô nghĩa.
7 Bị áp bức quá đỗi người khôn cũng trở thành dại.
Của hối lộ làm hư hại lòng người.
8 Kết cục của sự việc tốt hơn lúc khởi đầu.
Tính nhẫn nại tốt hơn tính kiêu ngạo.
9 Chớ nhạy giận, vì cơn giận ở trong lòng kẻ dại.
10 Ðừng hỏi, “Tại sao thời trước lại tốt hơn thời nay?”
Vì hỏi như thế chứng tỏ bạn không được khôn ngoan.
11 Sự khôn ngoan có giá trị như gia tài để lại;
Nó thật ích lợi cho những ai thấy ánh mặt trời,
12 Vì sự khôn ngoan bảo vệ người ta như tiền bạc bảo vệ người có nó.
Tuy nhiên lợi thế của tri thức là thế nầy: sự khôn ngoan giữ mạng sống của người có nó.
13 Hãy gẫm xem công việc của Ðức Chúa Trời;
Ai có thể làm thẳng những gì Ngài đã làm cong?
14 Trong ngày thịnh vượng, hãy vui hưởng,
Trong ngày hoạn nạn, khá gẫm suy.
Ðức Chúa Trời đã cho ngày nầy lẫn ngày kia xảy ra để con người không thể biết điều gì sẽ xảy đến sau khi từ giã cõi đời.
Những Bí Ẩn về Cuộc Ðời
15 Trong cuộc sống vô nghĩa của tôi, tôi đã chứng kiến những điều khó hiểu:
Có người ngay lành sống ngay lành mà lại chết sớm, trong khi kẻ gian ác sống gian ác mà được sống lâu! 16 Ðừng sống ngay lành thái quá, và cũng đừng cư xử khôn ngoan thái quá. Tại sao bạn muốn làm khổ mình? 17 Chớ gian ác quá, và cũng đừng dại dột. Tại sao bạn muốn chết trước tuổi thọ của mình? 18 Tốt hơn cả là bạn hãy nắm chặt điều nầy, và cũng đừng buông ra điều kia, vì chỉ người nào kính sợ Ðức Chúa Trời mới làm được cả hai.
19 Sự khôn ngoan ban sức mạnh cho người khôn hơn mười người có quyền thế trong thành.
20 Dĩ nhiên không có người ngay lành nào trên đất luôn làm điều thiện mà không hề phạm tội.
21 Ðừng quan tâm đến những lời người ta nói, kẻo bạn phải nghe những lời đầy tớ của bạn nguyền rủa bạn chăng. 22 Lòng bạn cũng tự biết rằng đôi khi chính bạn đã nguyền rủa người khác.
23 Tôi đã vận dụng sự khôn ngoan để suy xét tất cả những điều ấy. Tôi tự nhủ, “Ta sẽ nhờ sự khôn ngoan hướng dẫn mình.” Nhưng sự khôn ngoan đã cách xa tôi quá. 24 Sự khôn ngoan ra thể nào, không ai biết được, vì nó quá cao xa và quá sâu thẳm, ai có thể tìm được nó? 25 Tôi hướng tâm trí của tôi vào việc thu thập kiến thức và nghiên cứu để có sự khôn ngoan, hầu có thể biết tại sao mọi sự đã xảy ra như vậy, kể cả muốn biết về sự gian ác của kẻ dại và sự điên rồ của kẻ ngu.
26 Bây giờ tôi khám phá ra rằng có một điều đắng cay hơn cả cái chết, đó là đàn bà. Trái tim nàng là các cạm bẫy, và vòng tay nàng là những xiềng xích vô hình. Chỉ những ai đẹp lòng Ðức Chúa Trời mới có thể thoát khỏi tay nàng, còn kẻ nào có tội đều bị nàng bắt lấy.
27 Giảng Sư nói: Này, tôi đã khám phá ra điều nầy, sau khi tôi đã nghiên cứu sự việc từ mọi góc cạnh. 28 Ðây là điều lòng tôi vẫn tìm mà chưa tìm ra được: Trong một ngàn đàn ông may đâu tôi có thể tìm được một người công chính, nhưng trong tất cả đàn bà tôi chưa tìm được người nào.
29 Này, tôi đã khám phá ra một điều độc đáo nầy nữa: Ðức Chúa Trời đã dựng nên con người để sống ngay lành chánh trực, nhưng con người cứ toan tính nọ kia, khiến lòng họ sinh ra những ý nghĩ gian tà bất chính.
Giáo Huấn 7
New Vietnamese Bible
Điều Tốt Cho Loài Người
7 Danh thơm tiếng tốt hơn dầu quí giá,
Ngày chết hơn ngày sinh.
2 Đến nhà tang chế
Hơn đến nhà yến tiệc,
Vì ai rồi cũng phải chết;
Vậy người sống hãy để tâm suy gẫm thân phận mình.
3 Buồn rầu tốt hơn đùa giỡn,
Vì kinh nghiệm đau buồn mở mang tâm trí.
4 Người khôn ngoan để tâm nghĩ đến sự chết,
Kẻ ngu dại chỉ nghĩ đến vui chơi.
5 Nghe người khôn ngoan khuyên dạy
Tốt hơn là nghe tiếng ca hát của kẻ dại khờ,
6 Vì tiếng cười của kẻ dại
Khác nào tiếng nổ lách tách của gai gốc đốt cháy dưới nồi,
Trống rỗng, không có ý nghĩa gì?
7 Khi bị ức hiếp, người khôn có thể hóa dại,
Và của hối lộ làm mờ tâm trí.
8 Kết thúc một việc tốt hơn khởi đầu việc ấy;
Kiên nhẫn hơn kiêu căng.
9 Đừng vội nóng giận,
Vì cơn giận dữ chờ sẵn trong lòng kẻ dại.
10 Đừng hỏi: “Sao thời trước tốt hơn thời nay?”
Vì hỏi như vậy là thiếu khôn ngoan.
11 Sự khôn ngoan quí giá như thừa hưởng gia tài điền sản,
Và đem lại lợi ích lâu dài cho người sống trên đời.[a]
12 Cũng như tiền bạc,
Sự khôn ngoan như bóng che thân,
Nhưng sự hiểu biết của người khôn ngoan có ích lợi lâu dài hơn,
Vì nhờ sự khôn ngoan mà bảo tồn được mạng sống mình.
13 Hãy suy ngẫm công việc của Đức Chúa Trời;
Vật Ngài bẻ cong
Ai làm thẳng lại được?
14 Gặp thời thịnh vượng, hãy vui hưởng;
Nhưng khi sa cơ thất thế, hãy suy nghiệm.
Phước hay họa
Đều do Đức Chúa Trời định cái này kế tiếp cái kia,
Loài người không có cớ gì
Phiền trách được Ngài.[b]
Sự Khôn Ngoan So Với Sự Công Chính Và Gian Ác
15 Suốt đời tôi, tôi đã nhìn thấy biết bao nhiêu điều khó hiểu.
Có người công chính, trung tín vâng theo lời Đức Chúa Trời nhưng lại chết yểu;
Cũng có kẻ làm ác, nhưng lại sống lâu.
16 Có người khuyên: Đừng tỏ ra công chính thái quá,
Cũng đừng tỏ ra quá khôn ngoan.
Sao lại phải chuốc lấy thiệt hại cho mình?
17 Đừng theo đường gian ác,
Cũng đừng sống dại khờ.
Tại sao phải chết trước kỳ định?
18 Tốt nhất là tránh tự cho mình là công chính hoặc khôn ngoan,
Và tích cực chống điều gian ác,
Vì người nào kính sợ Đức Chúa Trời sẽ giữ trọn cả hai.[c]
19 Một người nhờ khôn ngoan mà có thế lực
Hơn cả mười người cầm quyền trong hội đồng thành phố.
20 Thật ra, trên đời này, không có một người công chính nào luôn làm điều phải
Và không hề phạm tội.
21 Vậy, đừng chú tâm đến mọi lời đàm tiếu,
Kẻo con nghe lời đầy tớ mình nguyền rủa.
22 Vì con tự biết trong lòng rằng
Chính con cũng đã nhiều lần nguyền rủa kẻ khác.
23 Tôi cậy sự khôn ngoan xét nghiệm mọi điều trên. Tôi tự nhủ:
“Tôi sẽ nhờ các nguyên tắc khôn ngoan tìm được câu giải đáp.”
Nhưng câu giải đáp vẫn còn xa cách tôi.
24 Mọi việc xảy ra đều sâu xa, huyền nhiệm,
Trí óc con người làm sao thấu triệt được?
Suy Ngẫm Về Loài Người
25 Tôi lại quyết tâm tìm hiểu, khảo sát, và tra cứu sự khôn ngoan cùng nguyên lý của muôn vật. Tôi nhận ra được gian ác là thiếu sáng suốt và ngu dốt là điên rồ. 26 Tôi thường nhận thấy đàn bà lòng đầy cạm bẫy gây nhiều cay đắng hơn cả sự chết. Tình nàng như bẫy lưới, vòng tay nàng như dây xích. Người nào đẹp lòng Đức Chúa Trời thoát khỏi tay nàng, còn tội nhân rơi vào bẫy nàng. 27 Người Truyền Đạo nói: “Này là điều tôi tìm thấy. Tôi gom góp từng việc một để tìm ra nguyên lý muôn vật.
28 Tôi chuyên lòng tìm hiểu, nhưng vẫn chưa hiểu được ý nghĩa câu phương ngôn:
‘Trong số ngàn người nam, tôi tìm được một người,
Còn trong số ngàn người nữ tôi chẳng tìm được một ai.’
29 Này, điều duy nhất tôi tìm thấy,
Ấy là Đức Chúa Trời dựng nên loài người ngay thẳng,
Nhưng chính họ đã nảy sinh ra lắm mưu kế.”
Copyright © 2011 by Bau Dang
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)