Add parallel Print Page Options

Działalność kościoła w Antiochii

13 W Antiochii, w tamtejszym kościele, prorokami i nauczycielami byli: Barnaba, Symeon, noszący przydomek Niger, Lucjusz Cyrenejczyk, Manaen, który wychowywał się z tetrarchą Herodem, oraz Saul. W czasie gdy prowadzili publiczne nabożeństwo i pościli, Duch Święty powiedział: Oddzielcie mi Barnabę i Saula do tego dzieła, do którego ich powołałem. Wtedy, po zakończeniu postu i modlitwy, włożyli na nich ręce i ich wyprawili.

Pierwsza Podróż Misyjna

45–48 r. po Chr.

Wydarzenia na Cyprze

Oni więc, wysłani przez Ducha Świętego, udali się do Seleucji, a stamtąd odpłynęli na Cypr. Po przybyciu do Salaminy, głosili Słowo Boże w żydowskich synagogach. Jako pomocnika mieli z sobą Jana.

Tak przeszli całą wyspę. Doszli aż do Pafos, gdzie spotkali pewnego maga, fałszywego proroka, Żyda imieniem Barjezus. Przebywał on u prokonsula Sergiusza Pawła, dość rozumnego człowieka, który zaprosił do siebie Barnabę i Saula, gdyż pragnął posłuchać Słowa Bożego. Jednak mag Mędrzec,[a] bo tak go też określano, zaczął podważać ich słowa, starając się odwieść prokonsula od wiary.

Wtedy Saul, albo Paweł, napełniony Duchem Świętym, wpatrzył się w niego 10 i powiedział: Synu diabelski, pogrążony w najgorszym oszustwie i bezwstydzie, nieprzyjacielu wszelkiej sprawiedliwości! Czy nie przestaniesz wykrzywiać prostych dróg Pana?! 11 Oto ręka Pana spocznie na tobie! Oślepniesz i przez pewien czas nie będziesz oglądał słońca! Na te słowa mag ociemniał i błądząc bezradnie dookoła, prosił, by go ktoś wziął za rękę i poprowadził.

12 Gdy prokonsul zobaczył, co się stało, uwierzył, zdumiony nauką Pana.

Wydarzenia w Antiochii Pizydyjskiej

13 Po odpłynięciu z Pafos Paweł i jego towarzysze przybyli do Perge w Pamfilii. Jan tymczasem odłączył się od nich i wrócił do Jerozolimy. 14 Oni natomiast wyruszyli z Perge i dotarli do Antiochii Pizydyjskiej.

W dzień szabatu udali się do synagogi i usiedli. 15 Po odczytaniu fragmentów Prawa i Proroków, przełożeni synagogi posłali do nich zaproszenie: Drodzy bracia, skoro przybywacie z jakimś słowem zachęty do ludu — przemówcie.

16 Wówczas Paweł powstał, dał znak ręką i zaczął: Drodzy Izraelici oraz wy, którzy czcicie Boga, posłuchajcie!

17 Bóg tego ludu, Izraela, wybrał sobie naszych ojców. Wywyższył On swój lud na obczyźnie, w ziemi egipskiej. Wyprowadził go w swojej mocy. 18 Potem, przez blisko czterdzieści lat, znosił ich cierpliwie na pustyni. 19 Gdy zaś wytępił z Kanaanu siedem narodów, dał im ich ziemię w dziedzictwo 20 na około czterysta pięćdziesiąt lat. Zapewniał im też sędziów, aż do proroka Samuela.

21 Następnie zażądali króla. Wówczas Bóg — na czterdzieści lat — dał im Saula, syna Kisa, z pokolenia Beniamina. 22 A gdy go odrzucił, powołał im na króla Dawida, któremu wystawił świadectwo: Znalazłem Dawida, syna Jessaja, człowieka według mojego serca. On w pełni wykona moją wolę.

23 Z jego potomków Bóg, zgodnie ze swą obietnicą, wywiódł Izraelowi Zbawcę, Jezusa, 24 przed którego przyjściem Jan głosił całemu Izraelowi chrzest opamiętania. 25 A przy końcu swojej misji Jan oświadczył: Jeśli uważacie mnie za Chrystusa, to ja nim nie jestem. Lecz za mną idzie Ten, któremu nie jestem godny rozwiązać rzemieni u sandałów.

26 Drodzy bracia, synowie rodu Abrahama, oraz ci wśród nas, którzy czcicie Boga, nam zostało posłane słowo o tym zbawieniu. 27 Mieszkańcy Jerozolimy bowiem oraz ich przełożeni nie rozpoznali Go. Skazując Go jednak, wypełnili zapowiedzi proroków czytane w każdy szabat. 28 Choć nie mogli w żaden sposób uzasadnić kary śmierci, zażądali od Piłata, aby wydał taki wyrok.

29 A gdy wykonali wszystko, co było o Nim napisane, zdjęli Go z krzyża[b] i złożyli w grobowcu. 30 Ale Bóg wzbudził Go z martwych. 31 Potem, przez wiele dni, widywali Go ci, którzy przyszli z Nim z Galilei do Jerozolimy. Oni są teraz Jego świadkami wobec ludu.

32 I my ogłaszamy wam dobrą nowinę o obietnicy złożonej ojcom, 33 że Bóg wypełnił ją względem ich dzieci przez wzbudzenie nam Jezusa, jak o tym czytamy w Psalmie drugim:

Ty jesteś moim Synem,
Ja Cię dziś zrodziłem.

34 A to, że Go wzbudził z martwych, aby już nie podlegał skażeniu, wynika z tej zapowiedzi: Dotrzymam wobec was niezawodnych obietnic złożonych Dawidowi. 35 W innym zaś miejscu czytamy: Nie dopuścisz, aby Twój Święty został dotknięty skażeniem. 36 Dawid, gdy względem swego pokolenia spełnił służbę zgodną z Bożym planem, zasnął, został przyłączony do swych ojców — i oglądał skażenie. 37 Ten natomiast, którego Bóg wzbudził z martwych, nie oglądał skażenia.

38 Niech wam zatem będzie wiadomo, drodzy bracia, że właśnie przez Tego zwiastowane jest wam przebaczenie grzechów — 39 i to wszystkich, nawet tych, za które nie ma usprawiedliwienia w Prawie Mojżesza. W Nim każdy, kto wierzy, dostępuje usprawiedliwienia. 40 Uważajcie więc, by nie spełniło się na was to, co zapowiedzieli prorocy:

41 Spójrzcie, szydercy, podziwiajcie i gińcie,
bo za waszych dni dokonuję dzieła,
dzieła, któremu nie dalibyście wiary,
nawet gdyby wam ktoś o nim opowiedział.

42 A gdy wychodzili, zapraszano ich, aby w następny szabat dalej mówili o tych sprawach. 43 Ponadto po opuszczeniu synagogi wielu Żydów oraz pobożnych prozelitów poszło za Pawłem i Barnabą, którzy rozmawiali z nimi i przekonywali ich, aby trwali w Bożej łasce.

44 W następny szabat prawie całe miasto zgromadziło się, aby słuchać Słowa Pana.[c] 45 Gdy Żydzi zobaczyli tłumy, wpadli w zazdrość; zaczęli bluźnić i podważać to, co Paweł mówił.

46 Wtedy Paweł i Barnaba oświadczyli im śmiało i z przekonaniem: Wam jako pierwszym mieliśmy przekazać Słowo Boga, skoro je jednak lekceważycie i uznajecie się za niegodnych życia wiecznego, to zwracamy się do pogan. 47 Tak bowiem polecił nam Pan:

Ustanowiłem cię światłem dla pogan,
abyś niósł zbawienie aż po krańce ziemi
.

48 Słysząc to poganie cieszyli się i wyrażali z uznaniem o Słowie Bożym, a ci wszyscy, którzy byli przygotowani[d] na przyjęcie życia wiecznego, uwierzyli. 49 W ten sposób Słowo Pana roznosiło się po całej okolicy.

50 Wówczas Żydzi podburzyli pobożne, wpływowe kobiety oraz ważniejsze osobistości w mieście i wywołali prześladowanie skierowane przeciwko Pawłowi i Barnabie. Tak doprowadzili do ich wypędzenia ze swoich granic. 51 Oni natomiast strząsnęli proch z nóg na świadectwo przeciwko nim i udali się do Ikonium. 52 Zostawili po sobie grono uczniów, pełnych radości i Ducha Świętego.

Footnotes

  1. Dzieje 13:8 Mędrzec: od arab. alim, czyli: mądry; w gr. Elimas.
  2. Dzieje 13:29 z krzyża: gr. ξύλον (ksylon), czyli: drzewo, oznacza również krzyż.
  3. Dzieje 13:44 W niektórych manuskryptach zamiast: Słowa Pana, mamy: Słowa Boga.
  4. Dzieje 13:48 Lub: nastawieni, poświęceni, wyznaczeni; należeli do ludzi poszukujących życia wiecznego.

Posłanie Barnaby i Szawła

13 W kościele w Antiochii prorokami i nauczycielami byli: Barnaba, Szymon—zwany Nigrem, Lucjusz z Cyreny, Manaen, który wychowywał się razem z zarządcą Herodem Antypasem, oraz Szaweł. Pewnego dnia, gdy uwielbiali Pana i powstrzymywali się od posiłków, Duch Święty powiedział im:

—Przeznaczcie Barnabę i Szawła do specjalnego zadania, do którego ich powołałem.

Po dalszym poście i modlitwie położyli na nich ręce na znak posłania i wyprawili w drogę.

Na Cyprze

Wysłani przez Ducha Świętego, Barnaba i Szaweł udali się do portu w Seleucji, skąd popłynęli na Cypr. Gdy znaleźli się w Salaminie, głosili słowo Boże w tamtejszych synagogach. A mieli ze sobą do pomocy Jana Marka. Głosząc dobrą nowinę, przeszli całą wyspę i dotarli do Pafos. Tam natknęli się na niejakiego Bar-Jezusa, maga, który był fałszywym żydowskim prorokiem. Należał on do otoczenia zarządcy Sergiusza Pawła, człowieka bardzo rozsądnego. Ten zaprosił do siebie Barnabę i Szawła, chcąc posłuchać słowa Bożego. Ale Bar-Jezus—zwany też Elimasem—starał się nie dopuścić do nawrócenia zarządcy. Wówczas Szaweł—znany później jako Paweł—napełniony Duchem Świętym, spojrzał mu prosto w oczy i rzekł:

10 —Synu diabła, przesiąknięty podstępem i oszustwem! Wrogu prawości! Czy nie przestaniesz wykrzywiać prostych dróg Pana? 11 Oto On sam cię ukarze i zostaniesz na pewien czas porażony ślepotą!

Natychmiast stracił wzrok i miotał się po omacku, szukając kogoś, kto by go mógł poprowadzić. 12 Widząc, co się stało, zarządca uwierzył w Jezusa, zdumiony mocą nauki Pana.

W Antiochii Pizydyjskiej

13 Potem Paweł i jego towarzysze odpłynęli z Pafos i przybili do portu Perge w Pamfilii. Tam Jan Marek odłączył się od nich i wrócił do Jerozolimy. 14 Oni natomiast udali się dalej do Antiochii w Pizydii. W szabat poszli do synagogi na nabożeństwo, 15 gdzie po odczytaniu fragmentów z Prawa Mojżesza i pism proroków przełożeni synagogi zaproponowali im:

—Przyjaciele! Jeśli macie dla nas jakieś słowo zachęty, to mówcie!

16 Wtedy Paweł wstał i dał ręką znak, że zaczyna:

—Drodzy Izraelici i wy wszyscy, którzy macie respekt dla Boga! 17 Bóg Izraela wybrał naszych przodków i wyciągnął do nich rękę, w cudowny sposób wyprowadzając ich z niewoli egipskiej. 18 Potem, przez blisko czterdzieści lat, znosił ich na pustyni. 19 Wytępił także siedem plemion ziemi Kanaan i dał ten kraj Izraelowi. 20 Trwało to około czterysta pięćdziesiąt lat. Następnie dawał im przywódców, aż do czasów proroka Samuela. 21 Wtedy Izrael zażądał od Boga króla. Dał im więc na czterdzieści lat króla Saula, syna Kisza, pochodzącego z pokolenia Beniamina. 22 Potem jednak odrzucił go i powołał króla Dawida, o którym powiedział:

„Znalazłem Dawida, syna Jessego,
    człowieka bliskiego memu sercu.
On wypełni wszystkie moje zamiary”.

23 To właśnie jego potomek, Jezus—kontynuował Paweł—jest obiecanym Zbawicielem Izraela! 24 Przed Jego nadejściem Jan Chrzciciel wzywał cały nasz naród do zanurzenia się w wodzie na znak opamiętania. 25 Pod koniec swojej misji Jan oznajmił: „Ja nie jestem Tym, za kogo mnie uważacie. Niebawem nadejdzie jednak Ktoś, komu nie jestem nawet godzien zdjąć butów!”. 26 Drodzy przyjaciele, potomkowie Abrahama, i wy, poganie, którzy macie respekt dla Boga! To do nas została posłana wieść o zbawieniu! 27 Mieszkańcy Jerozolimy i ich przywódcy nie rozpoznali jednak w Jezusie Mesjasza. A skazując Go na śmierć, wypełnili słowa proroków, które dotychczas czytali w każdy szabat. 28 Choć nie znaleźli powodów wydania Go na śmierć, domagali się, aby Piłat Go stracił. 29 A gdy już wykonali wszystko, co o Nim przepowiedzieli prorocy, zdjęli Jego ciało z krzyża i złożyli w grobowcu. 30 Ale Bóg przywrócił Go do życia! 31 Potem przez wiele dni ukazywał się tym, którzy wcześniej szli z Nim z Galilei do Jerozolimy. To oni są teraz Jego świadkami przed Izraelem. 32 My przynosimy wam tę właśnie dobrą nowinę! Wskrzeszając Jezusa, Bóg spełnił w naszych czasach obietnice dane przodkom! 33 To o Jezusie napisano w psalmie drugim:

„Ty jesteś moim Synem,
    Ciebie dziś zrodziłem”.

34 Bóg przepowiedział również—mówił dalej Paweł—że wskrzesi Jezusa, i że On już nigdy nie powróci do grobu. Napisano bowiem:

„Uczynię coś cudownego,
    tak jak obiecałem Dawidowi”.

35 W innym psalmie—kontynuował Paweł—napisano zaś:

„Nie pozwolisz,
    aby Twój Święty obrócił się w proch”.

36 Jednak Dawid, po spełnieniu swojej służby, zgodnie z wolą Boga zmarł i został pochowany, a jego ciało obróciło się w proch—wyjaśniał Paweł. 37 —Jednak ciało Jezusa, którego Bóg wskrzesił z martwych, nie uległo zniszczeniu. 38 Przyjaciele, słuchajcie! To właśnie dzięki Jezusowi możecie otrzymać przebaczenie grzechów! 39 Każdy, kto Mu uwierzy, zostanie uniewinniony ze wszystkich przestępstw, od których nie mogło was uwolnić Prawo Mojżesza. 40 Uważajcie jednak, aby nie spełniły się na was następujące słowa proroków:

41 „Wy, którzy gardzicie prawdą,
    spójrzcie i odejdźcie ode Mnie,
bo za waszych dni uczynię coś,
    czemu nie zechcecie uwierzyć,
    chociaż będzie to wam głoszone”.

42 Gdy Paweł skończył, proszono go, aby nauczał o tym również w następny szabat. 43 Po nabożeństwie wielu Żydów i pogan nawróconych na judaizm poszło razem z Pawłem i Barnabą, a ci nakłaniali ich do trwania w łasce Boga. 44 Za tydzień prawie całe miasto zebrało się, aby słuchać słowa Bożego. 45 Ale gdy żydowscy przywódcy zobaczyli tłumy ludzi, opanowała ich zazdrość i, obrzucając Pawła obelgami, zaprzeczali wszystkiemu, co mówił. 46 Wówczas on, razem z Barnabą, powiedział wprost:

—To wam, w pierwszej kolejności, należało przekazać dobrą nowinę od Boga. Skoro jednak ją odrzucacie i uważacie siebie za niegodnych życia wiecznego, zaniesiemy ją poganom. 47 Pan powiedział bowiem:

„Uczyniłem Cię światłem dla pogan,
    abyś zaniósł zbawienie aż po krańce ziemi”.

48 Słysząc to, poganie z radością przyjęli słowo i wszyscy, którzy byli przeznaczeni do życia wiecznego, uwierzyli w Jezusa. 49 A słowo Pana szerzyło się po całej okolicy. 50 Wówczas żydowscy przywódcy zbuntowali pobożne i wpływowe kobiety oraz władze miasta i zaczęli prześladować Pawła i Barnabę, doprowadzając do ich wypędzenia. 51 Oni jednak tylko strząsnęli z nóg tamtejszy kurz i udali się do Ikonium. 52 Uczniowie zaś, którzy pozostali w Antiochii, byli pełni radości i Ducha Świętego.