Add parallel Print Page Options

13 Con khôn ngoan nghe lời cha khuyên dạy,
Còn đứa nhạo báng không nghe lời quở trách của ai.
Người tốt sẽ hưởng bông trái lời mình nói,
Còn kẻ bội bạc phải chuốc lấy bạo tàn.
Ai giữ miệng mình giữ được mạng sống mình,
Kẻ nói nhiều ắt bại hoại chẳng sai.
Kẻ biếng nhác đói rũ mà không có gì ăn đỡ bụng,
Còn người siêng năng lúc nào thực phẩm cũng dư thừa.
Người ngay lành ghét những gì gian dối,
Còn kẻ ác gian mang đến xấu hổ và ô nhơ.
Ðức công chính bảo hộ người theo đường chân chính,
Còn sự gian tà lật đổ kẻ ác gian.

Có kẻ làm ra vẻ ta đây giàu có mà chẳng có gì cả,
Cũng có người làm ra vẻ nghèo nàn nhưng lại có của cải rất nhiều.

Của cải nhiều có thể là tiền để chờ chuộc mạng,
Còn người nghèo nàn chẳng nghe ai hăm dọa tiếng nào.
Ánh sáng người ngay lành luôn tỏa soi rực rỡ,
Nhưng đèn kẻ ác gian bị dập tắt mịt mờ.
10 Sự kiêu ngạo chỉ gây nên tranh cãi;
Người khôn ngoan biết ghi nhận lời khuyên.
11 Của cải nhờ lừa dối tinh vi để giàu mau sẽ chóng mất;
Nhưng người chăm chỉ làm ăn sẽ giàu vững từ từ.
12 Trì hoãn niềm hy vọng làm cho lòng đau đớn,
Ao ước được thành là cây sự sống xanh tươi.
13 Kẻ khinh dể lời hằng sống chuốc cho mình sự hủy diệt,
Người quý trọng điều răn chắc sẽ được thưởng ban.
14 Sự dạy dỗ của người khôn ngoan chính là nguồn sự sống,
Kẻ vâng theo sẽ không sa vào bẫy tử vong.
15 Nhận định sáng suốt luôn mang về ân huệ,
Còn đường kẻ bất trung gặp khốn đốn rất nhiều.

16 Người khôn ngoan nắm vững tin tức trước khi hành động,
Kẻ dại khờ hấp tấp phô bày sự dại dột mình ra.
17 Sứ giả gian hùng gây thêm điều rắc rối,
Sứ giả trung thành hóa giải những khó khăn.
18 Khinh dể lời khuyên dạy chuốc lấy bần cùng và nhục nhã,
Nhưng ai chịu nghe lời quở trách sẽ được tôn trọng vinh danh.
19 Mơ ước được thành làm tâm hồn khoan khoái;
Lìa bỏ gian tà là điều kẻ điên dại gớm ghê.

20 Ai giao thiệp với người khôn ngoan sẽ học được khôn ngoan,
Ai làm bạn với kẻ điên dại sẽ có ngày mang họa.
21 Nỗi bất hạnh luôn đuổi theo kẻ tội lỗi,
Sự phồn vinh là phần thưởng của người ngay lành.
22 Người tốt để gia tài lại cho con cháu,
Nhưng tội nhân tích trữ của cải để lại cho người ngay lành.
23 Ruộng của người nghèo trúng mùa và mang lại nhiều hoa lợi,
Nhưng sự bất công cướp sạch những hoa lợi đó đi.
24 Ai kiêng cữ roi vọt là không thương con cái,
Người thương con chăm chỉ sửa trị con mình.
25 Người ngay lành có đầy đủ thức ăn thức uống,
Kẻ ác gian bụng cứ đói triền miên.

13 Con khôn ngoan nghe[a] lời giáo huấn của cha;
    Nhưng kẻ nhạo báng không chịu nghe lời quở trách.
Nhờ kết quả của môi miệng mình một người hưởng những vật tốt lành;
    Nhưng tham vọng của người xảo trá là hung bạo.
Người nào gìn giữ môi miệng, giữ linh hồn mình;
    Còn sự hủy hoại sẽ đến với kẻ hay hở môi.
Linh hồn kẻ lười biếng mong muốn nhưng chẳng được gì;
    Linh hồn người siêng năng được đầy đủ.
Người công chính ghét lời gian dối;
    Còn kẻ ác làm điều đáng hổ thẹn và nhục nhã.
Sự công chính gìn giữ người theo đường ngay thẳng,
    Nhưng sự gian ác đánh đổ kẻ tội lỗi.
Có người làm ra vẻ giàu nhưng không có gì cả;
    Có kẻ làm ra vẻ nghèo nhưng lại có nhiều của cải.
Của cải của một người là tiền chuộc mạng cho người ấy;
    Nhưng người nghèo không lo sợ lời hăm dọa.
Ánh sáng của người công chính là niềm vui;
    Nhưng đèn của kẻ gian ác sẽ tắt.
10 Kiêu ngạo chỉ sinh điều cãi cọ;
    Còn khôn ngoan thuộc về người chịu nghe lời cố vấn.
11 Của cải phi nghĩa sẽ hao mòn;
    Nhưng người nào thu góp từng chút sẽ thêm nhiều.
12 Hy vọng bị trì hoãn làm lòng dạ đau đớn;
    Còn ước vọng thành đạt là cây sự sống.
13 Kẻ nào khinh lời giáo huấn sẽ bị hủy diệt,
    Nhưng ai kính sợ điều răn sẽ được thưởng.
14 Sự dạy dỗ của người khôn ngoan là nguồn sự sống,
    Để tránh cạm bẫy sự chết.
15 Sự hiểu biết đúng đem lại sự quý mến,
    Nhưng đường lối của kẻ vô tín sẽ bị khó khăn.[b]
16 Người khôn ngoan làm theo mọi sự hiểu biết,
    Còn kẻ ngu dại phô trương sự ngu xuẩn.
17 Sứ giả gian ác sẽ gặp tai họa;
    Nhưng đại sứ chân chính đem lại sự chữa lành.
18 Kẻ bỏ qua lời giáo huấn sẽ bị nghèo khổ và nhục nhã;
    Nhưng người chịu nghe lời quở trách sẽ được tôn trọng.
19 Ước vọng được thành đạt là điều ngọt ngào cho linh hồn;
    Nhưng từ bỏ điều ác lấy làm gớm ghiếc đối với kẻ ngu dại.
20 Người nào đi với người khôn ngoan sẽ khôn ngoan,
    Nhưng làm bạn với kẻ ngu dại sẽ bị thiệt hại.
21 Bất hạnh theo đuổi kẻ tội lỗi,
    Nhưng người công chính được thưởng phúc lành.
22 Người lành để gia tài cho con cháu mình,
    Nhưng của cải của kẻ tội lỗi được tích trữ cho người công chính.
23 Ruộng mới của người nghèo sinh nhiều lương thực,
    Nhưng nó bị quét sạch vì bất công.
24 Người nào kiêng roi vọt, ghét con cái mình;
    Nhưng người yêu con cái mình chăm lo giáo huấn chúng.
25 Người công chính ăn uống thỏa thuê;
    Nhưng bụng kẻ ác sẽ đói.

Footnotes

  1. 13:1 Nt: Không có từ “nghe”; dịch theo bản dịch cổ LXX và Syr
  2. 13:15 LXX, Syr, Tg: bị hủy diệt